Beleggen in kunst: kansen, risico’s en rendementen

Steeds meer vermogende particulieren en institutionele beleggers kijken naar kunst als alternatieve beleggingscategorie. Niet voor de emotionele waarde of het dagelijks genieten ervan, maar als instrument voor portefeuille-diversificatie en bescherming tegen inflatie.

Maar hoe goed doet kunst het eigenlijk als belegging? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe verhoudt het zich tot aandelen en obligaties? Hieronder een eerlijk overzicht op basis van onderzoeken en marktrapporten.

Kunst wordt internationaal steeds vaker beschouwd als een zogeheten alternatieve asset class, vergelijkbaar met vastgoed, private equity of grondstoffen. Grote veilinghuizen zoals Christie's en Sotheby's, maar ook banken als UBS en Citi, publiceren regelmatig rapporten over het rendement van kunst in vergelijking met traditionele beleggingen.

Bekend is onder meer de Artprice 100 Index, die een mandje top-100 kunstenaars volgt. Ook zijn er rapporten van bijvoorbeeld Deloitte en ArtTactic over de kunstmarkt en vermogensplanning.

Er is geen "vast" rendement op kunst zoals bij een obligatie. Maar studies en indexen geven wel een beeld:

• De Artprice 100 Index rapporteerde de afgelopen 20 jaar (ca. 2000–2020) een samengesteld jaarlijks rendement (CAGR) van ongeveer +8–9%, maar met flinke spreiding per kunstenaar en periode;
• De Masterworks All Art Index (VS) schat historisch ca. 7–10% gemiddeld per jaar over decennia;
• Vergelijking met aandelen: wereldwijde aandelen (MSCI World) haalden in dezelfde periode gemiddeld rond de 8–10% per jaar, maar met hogere liquiditeit.

Belangrijk: rendement op kunst is sterk afhankelijk van de gekozen kunstenaar, periode en kwaliteit van het werk. De topsegmenten presteren meestal beter dan het middensegment.

Diversificatie
Kunst correleert historisch laag met aandelen of obligaties. In periodes van inflatie kan het waarde behouden of zelfs stijgen.

Inflatiebescherming
Fysieke activa zoals kunst, goud of vastgoed hebben vaak aantrekkingskracht bij hoge inflatie.

Beperkte correlatie met financiële markten
De kunstmarkt wordt beïnvloed door andere factoren (verzamelaars, mode, culturele trends).

Status en exclusiviteit
Voor bepaalde investeerders is het bezit van hoogwaardige kunst ook een manier om status te onderstrepen.

Lage liquiditeit
Je kunt een kunstwerk niet op elk moment tegen marktprijs verkopen. Verkopen duurt vaak maanden en vereist dat de galerie de juiste potentiële kopers kan benaderen.

Hoge transactiekosten
Veilinghuizen rekenen 10–25% commissie en rekenen ook aan de kopers commissies tot 30%, en ook particuliere bemiddelaars hanteren marges.

Waarde is moeilijk vast te stellen
Er is geen “beurskoers” voor een schilderij. Taxaties zijn subjectief.

Opslag, verzekering en onderhoud
Een kunstwerk vereist zorgvuldige opslag, verzekering tegen diefstal of schade en soms restauratiekosten.

Marktconcentratie
De topkunstmarkt is zeer geconcentreerd op enkele kunstenaars en stijlen. De “winnaars” leveren veel rendement op, de rest vaak niet.

• UBS & Art Basel Art Market Report – jaarlijks uitgebreid overzicht van markttrends;
• Artprice Global Index – volgt veilingen en prijstrends wereldwijd;
• Deloitte Art & Finance Report – onderzoekt hoe kunst in vermogensbeheer wordt gebruikt;
• Masterworks – publiceert analyses over rendement van kunst als investering.

Deze rapporten geven een genuanceerd beeld: kunst kan financieel aantrekkelijk zijn, maar vereist expertise en een lange horizon.

Beleggen in kunst is geen “quick win” maar kan een waardevolle aanvulling zijn op een brede beleggingsportefeuille. Het combineert potentiële waardestijging met diversificatie, maar vraagt om een goed begrip van de markt, geduld en bereidheid om kosten te dragen.

Voor serieuze beleggers kan het aantrekkelijk zijn, mits professioneel begeleid.

Wil je meer weten over investeren in kunst, marktdata of fiscaal advies? Neem gerust contact op met Mr. Edwin Voute. Wij werken samen met gespecialiseerde kunstadviseurs, accountants en fiscalisten om beleggers te helpen weloverwogen keuzes te maken.

Whatsapp / Telefoon: +31651922582